Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’ya göre önceden planlanmamış, çoğu kişisel yaralanmalara, makinelerin ve araç gereçlerin zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir olaydır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13. maddesine göre, iş kazası;
1. Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
2. İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa, yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
3. Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
4. Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
5. Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen zarara uğratan olaydır.
İşverenin Sorumluluğu
İşverenin iş kazası nedeniyle tazminat sorumluluğundan bahsedilebilmesi için öncelikle kazanın iş kazası olarak nitelendirilmesi gerekmektedir. Buna ek olarak kazanın meydana gelmesinde işverenin kusuru da bulunmalıdır. Kusur yok ise tazminat yükümlülüğü söz konusu olmayacaktır. Buna ek olarak, iş kazası sonucunda bedensel veya ruhsal bir zararın ya da ölümün ortaya çıkması ve uygun illiyet bağının bulunması gerekmektedir.
İşçi meydana gelen kaza neticesinde uğradığı zararların giderilmesi için maddi ve manevi tazminat talepli olarak dava açabilecektir. İşçinin kaza neticesinde ölmesi durumunda ise işçinin ölümü nedeniyle desteğinden yoksun kalanlar da tazminat talep edebilmektedir.
İşverenin Sorumluluğunun Sınırları Var Mıdır?
İşverenin faaliyet ve işletmesi dışında oluşan, kesin ve kaçınılmaz olarak olayın meydana gelmesini etkileyen, o an için karşı konulması mümkün olmayan mücbir nedenler, İşverenin olayda kusuru olmaması şartıyla İşverenin sorumluluğunu ortadan kaldırabilecektir.
Zararlandırıcı olayın meydana gelmesine çalışanın kendi davranışı sebep olmuş ise ağır kusurdan söz edilebilecektir. Çalışan işin ifası sırasında kendisinden beklenen en temel, basit ve olağan özeni göstermemiş ise onun bu davranışı işverenin sorumluluğunun kalkmasına sebep olabilecektir.
Üçüncü bir şahsın ağır kusuru, neden-sonuç bağını kesebilecek yoğunlukta ise bu halde de işverenin sorumluluğu ortadan kalkabilecektir.
İş Kazalarında İşverence Yapılması Gerekenler Nelerdir?
1. İşveren, kaza geçiren çalışana sağlık durumunun gerektirdiği sağlık hizmetini sağlamakla yükümlüdür.
2. İşveren mümkün olan en kısa süre içerisinde sağlık ekiplerinin kaza geçiren çalışana ulaşmasını sağlamak ve çalışanı sağlık kuruluşuna ulaştırmak zorundadır.
3. İşveren, kazayı yasal süre içerisinde SGK’ya bildirmekle yükümlüdür.
4. İşveren, kaza ile ilgili kayıt oluşturmalıdır.
İş Kazalarını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
İş kazalarının ve yaralanmaların temel nedenlerinden bir tanesi güvenlik önlemlerine uyulmamasıdır. Bu nedenle her işletmenin, çalışanlarını iş güvenliği konusunda eğitmesi ve iş güvenliği kurallarına uymaları konusunda onları teşvik etmesi gerekir. Bunlara ek olarak iş kazalarını azaltmak için şunlar yapılabilir:
1. İşverenin çalışanlarıyla ve çalışanların birbirleriyle sık sık iletişim halinde olması,
2. Makine ve ekipmanların düzenli olarak kontrollerinin yapılması,
3. İş alanı içinde her zaman baret, kemer gibi iş güvenliğini sağlayan ekipmanların kullanılması,
4. Çalışanların, girmemesi gereken alanlara girmemesi ve sorumlulukları olmayan işleri yapmaması.
Her iş ortamının ve şartlarının, fiziksel ve ruhsal açıdan potansiyel tehlikeleri farklılık gösterir. İşin belli başlı risklerinin önceden tahmin edilmesi ve bu konulara özenle dikkat edilmesi bu bakımdan oldukça önemlidir.
Av.Tuba KÖSE
Yorumlar kapalı.